lu pisci di lu mari

Radici & Civiltà

REPORTER REPORTER Pubblicato il 16/10/2005
<b>lu pisci di lu mari</b>

lu pisci di lu mari


    Me' nonna, la matri di me' patri, c'àmmari catàmmari, arriscìnni di la bella marina di Tusa, quannu, carusu, la java a truvari, mi dava sempri cosi di mangiari, accumpagnannu l'offerta cu' lu muttu: "Li pisci di lu mari 'un po' sapìri a cu' tocca mangialli, figghiuzzu..."
    E mi cuntava storii accattivanti chi parravanu di vapura, piscarecci e di viaggi pi' mari, senza fini...
    Me' nonna, la matri di me' matri, c'arriscinnìa di genti di muntagna, discurriennu cu' mia, tanticthia d'omu, mi ricurdava, spissu, la prudenza cu' 'ddi proverbi accussì appropiati, cuomu a chiddu, per esempiu, chi facìa: "Quannu lu nicu si metti cu' lu granni, a mala banna li viertuli appenni.."
    E sapìa métiri e sapìa liàri e fari lu gelatu di campagna, mustardi di mustu e ficurini, cubbajta, scattati e pani di Spagna, e sapìa beddi storii di briànti, di monaci santi e santi parrini chi frequentavanu li bieddi cuntrati di la nostr' Alia e di li Madunìi e, a l' occurrenza, ci li facìa trasiri, o ch'eramu assittati a la brascera, o ch'eramu ancora attuornu a lu tavulu, duoppu ca finìamu di mangiari...
    Pi' turnari ali pisci di lu mari, chista lu zi' Turiddu la cuntava quannu la nostra terra era chiù granni, ca puro 'na cuntrata di campagna paria ch'era luntana milli migghia..
    " C'era na vota e forsi c'è ancora 'na campagna di mill'e 'na notti, tra Carpunieddu, Granza e Coscascinu, vicinu a 'na granni brivatura, chi sempri carcarìa e mai finisci, a facci di suli e sutta 'na rocca, visitata di li ciàuli e palummi e di jatti cu' l'uocchi di fuocu, ch'eranu a caccia di tenniri carni.
    Frat’ Angilu, quannu java a Gibilmanna, sempri a la brivatura si firmava, e puro li viddani cu' la 'mposta e li urzunara di lu Cavalieri, cu' rietini, visazzi e visazzuotti, chini' di bianculina e tallarò, cristiani a cavaddu e cristiani a pieri, picurara, campieri e vistiamara, cu' l'accumpagnamientu di l'armali ca lu Signuri a l' omu ci addutà, pi' la so' cruci e pi' la so' dilizzia...
    Un c’è cristianu c'un si ferma anticchia, viriennu 'ddu puostu assulacchiatu, cauru di miernu e d'estati friscu, cu' arvuli di ficu e ficurini, 'rnriàculi, pràini e macchi d' agghiastri, cu' tanta bedd' acqua, 'na li rini, chi piscia notti e jornu, 'miernu e 'stati, ni 'dda funtana di petra squatrata cu' l'arti fina di li saracini,da ristari allallati quant'è bedda...
    'Na fridda matinata di frivaru, a lu sulicieddu si ferma Frat' Angilu, pi' jnchiri un bucu cu' pani e tumazzu, 'na sarda salata e du' jta di vinu e 'na vota di 'dd'acqua biniditta, e sapituri di l'arti di campagna, aviennu un sarmientu pi'.li manu, fatta ci vinni e lu calà a purpània, 'na un puostu giustu, a li pieri dì la lista...
    Frat'Angilu passa e spassa , pi' tant'anni e la purpania si l'avia scurdatu quannu si ferma 'na sira d'ottobri e mentr’a la brivatur’ abbriviràva, l’uocchi ci vanno ‘n mienzu a li ruvetta, a ‘na para di rappi di racina chi pinnuliavanu, ognuna, tri chila, cu' cuocci bieddi cuòmu matriperla..
    Talìa chiù supra, 'ni viri 'na terna, ancora, chiù supra, quaterna e cinchina... e, pi' cogghiri 'na rappa di racina, stava faciennu, veramenti, tòmbola..
    La purpania calata di lu frati 'na granni chianta avia addivintatu chi s'abbrazzava, cu' almenu deci vrazza, a li scianchi e a lu cuoddu di la lista, e lu catarrattu chi ti pinnuliava tra pampini di ficu e ficurini, 'mriàculi, ruseddi ed amureddi..
    Frat' AngiIu, viriennu, 'ddu gran beni, ringrazzia lu di..vinu granni spìritu di lu catarrattu ca ti carrica ..
    Passanu l'anni, li misi e li jorna e lu truzzuariu finì di passari, picchì La Matri si l'avia chiamatu... Ma la purpania, senz' asinu putanti, si fici granni, a talialla, un pavièntu...
    Vaccara, crapara e picurara, quannu si fa lu sucu di sarmientu, di carni vattiata, crapazzi addivèntanu, e si ni lavanu puru la facci cuomu si la funtana fussi arsa... Quannu lu tiempu, pua, è propia iddu, cu' è lu chiù fissa di la massaria nun si nesci un deci utri di mustu di un parmintieddu di petra 'rinaria, ca Dominiddìu avia fattu fari a li Sant’ Angiùli Patriarcàli, pi' 'ddu, chiamalu fissa, cristianieddu, chi avissi pinzàtu dì vinnignari, e, senz' anningàri a Santu Giurlannu, avissi 'nciullatu... pi' tuttu l'annu?!..."
    di Didacus
    pubblicato in " La VOCE della Mamma " di Alia, nr.1/2000, pag.3


Viste 11721 - Commenti 0
Iscriviti
ed inizia a pubblicare i tuoi contributi culturali